دیوان حضرت استاد علامه حسن زاده آملی

دیوان حضرت استاد علامه حسن زاده آملی

دیوان حضرت استاد علامه حسن زاده آملی

بایگانی

----------------------------------------------393-----------------------------------------

--------------------------------------------گاه نماز----------------------ذوالحجه1406ه ق

بر بند بی تراخی در کا دل میان را                                                                                                                                                                                                          چندان که خیره سازی از خویشتن تو أمان را

از درد بی امانم  گر ناله ام  بر آید                                                                                                                                                                                                                                          ترسم بلرزه آرد ارکان کهکشان را

محبوب دلگشایم ار طلعتش گشاید                                                                                                                                                                                                                        بینی به پایبوسشسرهای مهوشان را

رازی که بُد نهفته از آن مه دو هفته                                                                                                                                                                        خورشید خاورش گو در دشت خاوران را

کشف محمدی را بر جان و دل نشانی                                                                                                                                                                                                       خواهی اگر نشانی زان یار بی نشان را

روح القدس دمادم چون مهر می فروزد                                                                                                                                                                                                             جانرا بدار سویش یابی جهان جان را

در خلوت سحرگه بنموده اند آگه                                                                                                                                                                                                      از رمز نغز پیری      فرزانه نوجوان را

گاه نماز خواهم کز شوق و ذوق و نجوی                                                                                                                                                                                                                    از عرش بگذرانم آوازۀ اذان را

                                                                                                                                                                              از درس و بحث قرآن سرّ حسن نماید

                                                                                                                                                                              تابنده اختران و رخشنده آسمان را

---------------------------------------------394-----------------------------------------

---------------------------------------سوز سحرگاهی----------6ج1  1408  7/10/1366

دیدی ایدل شرف سوز سحرگاهی را                                                                      ز خداوند دل آیات دل آگاهی را

بنموده است و ربوده است چنانی که مپرس                                                                 تا که دیده است برآورده دل آهی را

هر دم از عشوۀ نو نور جمالش دارد                                                                                        زهره رقص کنان از مه و تا ماهی را

بوالعجب صورت حق را به تباهی زده ایم                                                                                        رو نگر نقش دل بندۀ اوّاهی را

منبع خیر یکی و صور اسمائی                                                                                                    آن یکی راه و دگر فتنۀ گمراهی را

خیر محض است و محال است که شرّ بعرض                                                                               نبود در اثر صنع یداللهی را

حمدلله دل غمدیدۀ ما در ره دوست                                                                                   نشناسد سمت آمری و ناهی را

آنکه را کام بیک کومۀ نی بست خوشست                                                  چه کند وسوسۀ خیمه و خرگاهی را

جان که با منطق وحی است و سروش است بهوش                                                    ندهد گوش دگر یاوۀ افواهی را

بگداییّ سر کوی تو دارم جاهی                                                                                                  که بیک جو نخرم تاج شهنشاهی را

-----------------------------------------------395-----------------------------------------

 دی مرا پیر جوانبخت بفرمود حسن

حذر از همدمی مرده دل ساهی را

شب ششم محرم1407 ه در عالم رؤیا از جانب جناب امام هشتم علی بن موسی الرضا علیهما الصلوة والسلام نقل و نبات و کتابی در پاکتی برای این کمترین ارسال شده است چند دانه نقل را خورده ام و از کثرت ابتهاج ازطرفی و از شدتاضطراب از جهتی گفته ام

هرروز روزگار به رسم دگر مرا                                                                                                     اشک بصر فزاید و خون جگر مرا

در حسرتم زعمر گرانمایه ای که رفت                                                                          کآخر چه بود از شجر من ثمر مرا

جز جمع اصطلاح صناعات گونه گون                                                   از سعی روز و شب چه اثر بوده مر مرا

از شیر پاک و دامن قدسی کنام امام                                                                                       وز لقمۀ حلال و مباح پدر مرا

وز عالمان دین بحق در سمای علم                                                                                   سیّاره و ثوابت والا گهر مرا

باید که در عداد اولی اجنحه بدی                                                                                                         سوی عروج ذروه دل بال و پر مرا

صاحبدلی کجاست که دل را دهم بدو                                                                                      تا از جهان دل بکند با خبر مرا

 

 

----------------------------------------------396----------------------------------------

خاک در ولیّ خدایست توتیا                                                                         یارب که بینمش شده کحل بصر مرا

گاه سحر که با سهرم بود الفتی                                                                 دل داشتم چنانه که دلبر به بر مرا

دوش از بشارتی که اشارت نموده پیر                                                                                شد در دیار باده گساران گذر مرا

ساقی بحقّ جام شراب طهور دوست                                                                     هرگز مدار تشنه دور از نظر مرا

در اعتلای فهم خطاب محمّدی                                                                           بینی در آب دیده همی غوطه ور مرا

از ضامن دو چشم حسن دی نبات ونقل

شیرین نموده کام چو شهد و شکر مرا

 

هو

یک  دار  وجود است بترتیب مراتب                                                                                    یک مرتبه اش ممکن و یک مرتبه واجب

ترتیب چه باشد که اضافت نشود راست                                                            آنجا که یکی هست و دگرهاست سوالب

ممکن چه بود خلق و خلق است چه تقدیر                                                     تقدیر چه حدّ است و حدّیست چه لازب

مظهر چه و ظاهر که و مَجلی چه و مُجلی                                                        اوّل که و آخر که و حاضر که و غائب

--------------------------------------------397-----------------------------------------

اطوار و شئونی است که یک ذات نماید                                                              از ظاهر و از باطن و از طالع و غارب

خلقت شده حاجب چه حجابی که ز واجب                                                   رو تافتی ای بیخبَر از واجب و حاجب

مطلوب تو آنست که اندر طلب تو است                                                             او طالب و مطلوب و تو مطلوبی و طالب

از زایجه دیده نجم است که حاسب                                                                     گفتش که بود طالع تو طلعت واجب

-----------------------------نور حقیقت-------------------------ماه مبارک1406ه ق

پیر ما گفت بجز بود خدا بودی نیست                                              با ادب باش جز او شاهد و مشهودی نیست

ساجد مزگتی و بتکده و دیر مغان                                                                   یک زبانند جز او قبله و مسجودی نیست

از حجازی و عراقی تویی ار پرده شناس                                      خوشتر از ساز نگارم نگری رودی نیست

مهر مهرش چه عجب داغ جبین دل ما است                                هرگزش روی علاج و ره بهبودی نیست

گذر از سود و زیانت که زیانست نه سود                                                            کآدمی را بجز از یاد خدا سودی نیست

-----------------------------------398--------------------------------------------------

حذر از رجس هوس در ره قدس ملکوت                                                                                            راه و رسمی که تو داری و تو پیمودی نیست

ببر از فکر و خیال کم و کیفت که چنو                                                                آتش حسرتش آن آتش نمرودی نیست

جان آن رند ز کف داده دو عالم جانست                                        کاندرو غصۀ معدومی و موجودی نیست

شب تار است و بسی شب پره در پروازند                    طلعت خور چو طلوع کرد دل آسودی نیست

نیست یک رشته در این پردۀ پر نقش عجب                                 کش تو را تاری از آن یا که از آن پودی نیست

حسنا نور حقیقت که نُبی گفت و نَبی

این صناعات که بر خویش بیندودی نیست

-------------------------------طفل ناخوانده الف با----------------------رجب1406ه ق

دهن آنست تو داری که چه شیرین سخن است                                  منبع آب حیاتست و بنام دهن است

نرگس دیدۀ روح القدس از شش جهتش                                    مات آن طرّۀ مشکین شکن در شکن است

چهرۀ گل چه حکایت ز تو بنمود که دوش                             سوسن و یاسمنش گفت عروس چمن است

-------------------------------------399-------------------------------------------------

ما شائالله قلم حسن ازل با رُخ لوح                                                نقش تصویر تو را گفت بهین صنع من است

از ثری تا به ثریّا به درود و به نوید                                                                 همه جا یاد تو در انجمن مرد و زن است

آنچه دوش از لب نوشین تو من نوشیدم                                                         به خداوند نه چون قصّۀ طفل و لبن است

چینۀ طایر طوبی سزد آن شاخ نبات                                                             که چنو مانده نی در خور زاغ و زغن است

شرف از ذکر تو دارا است نماز شب و روز                     صلوات تو چو روحست و صلاتش بدن است

طفل ناخوانده الف با است که ختم رسل است                                                            عامی اُمّی او نابغۀ هر زمن است

از صباح ازل آن نور و ضیای ابدیست                                               که سراج همه در عالم سرّ و علن است

دانش حافظ ناموس خداوند شده است                                        ور نه شمشیر برهنه به کف اهرمن است

صله خواهد غزل و حوصله باید که بسی                                                             صله ام داد که پیرایۀ درّ عدن است

چنگ زن زهره شد از کف زدن کف خضیب

کز دبیر فلک آوازۀ شعر حسن است

---------------------------------------400-------------------------------------------------

----------------------------------هفت اقلیم دل ------------------------ذوالقعده1406ه ق

قلم از نطق ازل تا به زبان آمده است                                             سخن از صورت انسان به میان آمده است

نقش صنع صمدی بر رخ لوح احدی                                          آنچه در پرده نهان بود عیان آمده است

اسم اعظم که بود قبلۀ اسماء و صفات                               مظرش مصطبۀ کون و مکان آمده است

دل غمدیدۀ ما بر اثر عشوۀ دوست                                             عرصۀ نزهت خوبان جهان آمده است

جز مطهّر نکند مسّ و نگردد ممسوس                            آنکه قرآن سمت اندر تن و جان آمده است

بطنه و فطنه دو ضدّند برو قصّه مخوان                           در خور آخور و آغل حیوان آمده است

مدّعی شعبده بازی کند اندر ره دین                                                       شیخ نجدی به لباس دگران آمده است

هفت اقلیم دل از صدق کسی پیموده است                                                که درین بادیه بی نام و نشان آمده است

از کران تا به کران ازلیّ و ابدی                                                                                    نقطۀ نطفه چسان در طیران آمده است

حسن از شعشعۀ جلوۀ قدس ملکوت                                ماشاءالله که چه خوش در هیمان آمده است

--------------------------------------401----------------------------------------------

-------------------------------نو گل نرگس-------------------------ذو الحجه1406ه ق

ملکوتست که در منظر من جلوه گر است                       تو بر آن باش که بحر و بر وشمس وقمر است

مردم دیده ندیده است بجز طلعت یار                                                               در خور تثنیه نی جوهر فرد بصر است

رتبت قرب مصلی شنو از سجده همی                                        خطّ تکوینی هوهیّات آن خوش خبر است

وادی بوالهوسی نیست مگر خوف و خطر                                                                                                 مأمن عشق نه آن وادی خوف و خطر است

بسکه در سجف ثخینی نشنیدی سخنی                                          لاجرم حال تو از حال بهائم بتر است

در کف سالک ره نور ولایت گهریست                                             شبچراغ ید بیضای وی اندر سفر است

شرط نسبت چو تجانس به ترازوی حق است                                                                            بحث ظلم است که در فضل علی بر عمر است

نور چشم همه آن نو گل نرگس پسر است                                                                                                                          که بر املاک و بر افلاک و عناصر پدر است

روح آدمی اگر از فوق طبیعت نبود                                                     پس چرا از همه احکام طبیعت بدر است

فسحت عرصۀ قلب جبروتیست که وی                                        مهبط صورت جمعی کتاب و اثر است

----------------------------------------402------------------------------------------------

بر دل از بارقۀ نور الهی شرری است                                                            حاصل عمر من اندر دو سرا این شرر است

آن خدایی تو پرستی نه خدای حسن است

که حسن را به خداوند خدای دگر است

------------------------طلعت دوست---------اوائل ماه مبارک1408ه اردیبهشت67

طلعت دوست چه خوش حسن دلارا دارد                                         دیده را مست جمالش به تماشا دارد

یک حیاتست که رخسار همه خرّم ازوست                                          بسکه زیباست جهان را همه زیبا دارد

آیت علم عنانیّ وجود صمدی است                                                                 کز ازل تا به ابد خلقت اشیا دارد

سخن دیر کهن از دهن وهم نکوست                                                                                 کلّ یومٍ هو فی شأن تبرّا دارد

بر حدوث و قدم فلسفی دیده دو بین                                                               خطّ بطلان بکشد عشق چه پروا دارد

نفحاتی که بجان میرسد از گلشن انس                                                                        دیدۀ غنچه دل لالۀ حمرا دارد

زینت بنده به پیرایۀ زیبندۀ اوست                                                                       به حیائی که ز ستّاری مولا دارد

-----------------------------------403---------------------------------------------------

محضر عشق مهین هیمان است وادب                                       مکتب عشق دگر حرف الف با دارد

لوحش الله که به هر نقطۀ لوح قلمش                                                                          ید بیضای کلیم و دم عیسی دارد

دیدۀ نو گل صحرا که به شش سو نگرد                                                              به قضایای ریاضی چه نظر ها دارد

دخت رز از هنر ساعد سیمین صنمی                                                     عِقد عُنقود زرین سان به ثریّا دارد

زآنچه خواندیم به آدم نرسد بوالعجبی                                                وآنچه دیدیم و شنیدیم به یکجا دارد

درس حیرت حسن از پیر طریقت آموخت

لب فرو بست و بدل شورش دریا دارد

-----------------------کشف محمّدی--------------------------اوائل صفر1408ه

کشف محمّدی اگر بارقه ای عطا کند                                                                ناطقه ادّعای از لو کشف الغطا کند

نفس نفیس احمدی جامع لوح سرمدی                                      نفث صد و چهارده سورت دلگشا کند

نور ولایت ولی وصیّ مصطفی علی                                            فسحت عرصۀ دلت  نزهت ماسوا کند

--------------------------------------------404-----------------------------------

سورت هل اتی بسرّ غایت صورتش دهد                                                                                                                                                                  طلعت طینت تو را فضّۀ هل اتی کند

درد مجازی آ ن بود چارۀ او دوا کند                                                                                      درد حقیقی آن بود چارۀ او دعا کند

این همه لطف خواجه با  بندگی مجاز ماست                                                                                            ار به حقیقت آن بود خواجه به ما چه ها کند

هر که لسان قال او وفق زبان حال او                                                                       حاجت خود ادا کند حاجت او روا کند

مظهر اسم هادی است آ ن که تو را صفا دهد                                                                             کیست مضلّت آنکه دو را ز صفت صفا کند

چشمۀ خور نه در خور شب پره چشم آمده است                                            سرّ قدر که یادش عرضۀ بر ملا کند

غافر و تائب آمدند طالب مذنب از ازل                                                                                                      بی شمر اسم حق همی این سمت اقتضا کند

تشنه بسوی آب و خود تشنۀ تشنه است آب                                                              خدا گداگدا کند گدا خداخدا کند

مایۀ عزتّ حسن آمده لطف ذوالمنن

هر چه بدو قَدَر دهد هر چه بر او قضا کند

--------------------------------------405--------------------------------------