------------------------------------------------489---------------------------------------
این دو بیت رادررساله{مثل}ودرتعلیقاتم برحکمت منظومه متاله سبزواری دربیان مثل گفته ام
والمثل لهذه الانواع من کل نوع فرده الابداعی
فالمثل من عالم الانوار ارباب الانواع باذن الباری
درکلمه299{هزارویک کلمه}واقعه ای رانقل کرده ام که بدان مناسبت این رباعی را گفته ام
مفتاح قفل خانه دانش دودیده آبست یک دنده هست صرف ودگرنحوای خدا
درراه صرف ونحوبه صرف نهاروشام ازنان وماست حافظه شدمحوای خدا
این بیت رادراول {باب الحمامه والثعلب ومالک الحزین}کتاب کلیله ودمنه که به ترجمه
آن اشتغال داشتم گفتم
درامرمعاش کمترازمرغ مباش اول پی خانه وپس فکرفراش
-------------------------------------------------490---------------------------------
گردویی اگرچه لیک گردولنگی باآن همه نان ونمکم بی نمکی
بامایی اگرچه لیک دورازمایی الحق کلکی وکلکی وکلکی
-----------------------------------------------491------------------------------------
این ابیات رادرپایان مقدمه ای که برکتاب گرانقدر{چهارخیابان باغ فردوس}مرحوم
الهامی کرمانشاهی به تفصیلی که درکلمه 306{هزارویک کلمه }تقریر کرده ام گفته ام
به نام خداوندگارجهان خداوندبخشنده مهربان
نگارنده نقش بالاوپست برآرنده حاجت دل شکست
به زینت درآرنده آسمان به گلهای زیبای استارگان
روان بخش خاک سیه ازکرم روان آفرین ازسرای قدم
به صورت درآرنده قطره آب چه صورت چوقرص مه وآفتاب
خرددادوفهم سخن سازکرد زبان را کلیددر رازکرد
یکی مرغ را چینه آتش کند همان مرغ حق راستایش کند
یکی رانهد برسرش تاج رز شده درجهان هدهدنامور
یکی را دهد زینت از سوی دم چوطاووس گردد در اوعقل گم
ز زنبور شهد گوارا دهد همی گوهراز کان ودریادهد
----------------------------------------------------492---------------------------------
چویادخداوندشودپیشه ات همیشه بخیراست اندیشه ات
به نزد خدابنده ارجمند بود آنکه زوکس نیابدگزند
براین{باغ فردوس}رشک بهشت نوشتم یکی لوح مینو سرشت
گراین لوح من غالی وسامی است فروغی زالهام الهامی است
چوازنسل مردان آزاده ام حسن نام وشهرت حسن زاده ام
28/8/1373ه ش
-------------------------------------------493------------------------------
وقتی حال شگفتی به من روی آورده بود که رساله ای به نام {من کیستم}نوشتم وچنان که
درکلمه509{هزارویک کلمه}اشارتی نموده ام در آن حال بادرخت بهی به گفتگو نشستم وگفتم
ای به به زبان بیزبانی با من به سخن بیا زمانی
من آمده ام کنارت ای به پرسم زتووزکارت ای به
دارم بسرتوباتومیلی مجنون صفت ازبرای لیلی
برگو زچه روی زردداری گویادل پرزدردداری
کان راکه نهاد آتشین است رخساره ورنگ اوچنین است
ازبهرچه قدتوخمیده است وزبهرچه رنگ توپریده است
آیاغم هجریارداری یاباچک وسفته کارداری
یاآن که شدی دچارزردی آنسان که ندیده هیچ فردی
یاروزوشبت حرام شدخواب چون عاشق بی قراربی تاب
یاآنکه زمحنت زمانه تب کرده ای ای رفیق خانه
-------------------------------------------------494--------------------------------
یاآنکه به حال مستمندان دلسوخته ای و زارونالان
یاهست خطازدیده من ای میوه نورسیده من
من غافلم ازنهادت ای به برگوکه چه اوفتادت ای به
دردیده من بجزتومیوه دوشیزه تویی وجزتوبیوه
------------------------------------------495--------------------------------------
دراین ابیات به برخی ازبیوگرافی این کمترین اشارتی شده است
بسی روزوبسی ماه وبسی سال گذشته ازمن برگشته اقبال
چه بگذشت و چه بگذشت و چه بگذشت بیامی پرس ازکوه ودرودشت
بیا می پرس ازکوه گل اندام چه برمامی گذشت ازبام تاشام
بیا می پرس ازکوه دماوند چه بامن کرده الطاف خداوند
بیا می پرس هم ازکوه مازش بیا می پرس ازرودهرازش
بیا می پرس هم ازرودآلش بگوباتوحسن چون بودحالش
بیا می پرس ازدریاوبیشه زدیه اهلم ودیه تمیشه
بیا می پرس ازشهرودیارم بیا می پرس ازاسک وزیارم
بنالم اززیارم اززیارم زنیش ماربادست یسارم
چه گویم اززیاروزهرمارش که درانگشت دستم برده کارش
جوانی کمترازسن مراهق گزیده بنصرم رامارمارق
ززهرش آن چنان بی تاب گشتم که گویی گویی ازسیماب گشتم
----------------------------------------------496-------------------------------
چو مشکی ازهواآکنده گشتم بسی مردم دوباره زنده گشتم
زسوززهروازآماس اندام نه درشب خواب ونه درروزآرام
نه مامم برسرم بودونه بابم پرستارم که بوده پیچ وتابم
زحیه ازحیاتم دست شستم شگفتاکه حیات تازه جستم
زلطف حق دوباره زنده گشتم چوخورشیدفلک تابنده گشتم
بیا می پرس ازلیل ونهارم شتاوصیف وپاییزوبهارم
بیا می پرس ازایران بی نون ازین مولداین یونس ذوالنون
بیاازماه وازاستاره می پرس زشبهای من بیچاره می پرس
بیا می پرس هم ازصبح صادق که مارابودیک یارموافق
به تقدیریگانه داورمن زخردی مادرم رفت ازسرمن
پس ازچندی پدرهم شدروانه سوی خلدبرین جاودانه
چه گویم زانچه آمدبرسرمن پس ازفقدان آن دوگوهرمن
نمودم اندکی ازخودحکایت مپنداری که می باشد شکایت
-----------------------------------------------497------------------------------------------
چه باشدمشربم یعقوبی ای دوست که نیش ونوش آن هردوچه نیکوست
مراآن مشرب درآورده درراه که اشکوابثی وحزنی الی الله
زمردم تاگران جانی بدیدم به القاآت سبوحی رسیدم
هر آن زخمی که دیدم اززمانه برای فیض حق بودی بهانه
زادباروزاقبال خلایق ندیدم جزمحبتهای خالق
هرآن چیزی توراکزآن گزنداست برای اهل دل آن پسنداست
بدان راهست برماحق بسیار چوحق مردم پاکیزه کردار
بسی درجزرومدّ روزگارم بدان را دیده ام آموزگارم
مرااستادکامل کردآگاه که التوحیدتنسی سوی الله
--------------------------------------------------498-----------------------------------
دردرس59کتاب{دروس هیئت}{ج 1ص321}ونیزدرکلمه116کتاب
{هزارویک کلمه}بمناسبت بحث ازکواکب خمسه متحیره درشرح حال خودگفته ام
درعهدجوانی درتهران برای تحصیل یک باب خانه اجاره ای آنقدربه این کوچه وآن کوچه
واین بنگاه وآن بنگاه سرگردان شده ام که متحیره به حیرت آمدندازهرکس سراغ خانه
می گرفتم نخستین پاسخ پرسشم این بود که بچه داری می گفتم آری فقط دونفریم ویکطفل
رضیع بنام عبدالله داریم جواب می شنیدم که خانه اجاره ای نداریم تابالاخره درمسافرخانه ای
یکباب اطاق محقراجاره کرده ایم ومدتی درآ«جابسرمی بردیم وبه درس و بحث خودوادراک
محضراستادان بزرگوارم رضوان الله علیهم آرام وشادکام بودم درا«حال نامه ای بیش
ازیکصدوپنجاه بیت به پیشگاه خداوندسبحان تقدیم داشتم برخی ازابیات آن نامه این
چندبیت است
-----------------------------------------------499------------------------------------
ای خداوندگار سبحانی ای که ناگفته راتومیدانی
فاعلاتن مفاعلن فعلن لطف فرما نگربحال حسن
من به فرمان تو گرفتم زن اوفتادم بکوچه وبرزن
توخودای سرورمن آگاهی هرکجایی که بود بنگاهی
پاسخ پرسش من از خانه اولاًبچه داری تویانه
ازتحیر سر افکنده بزیر چه کنم در جواب او تقریر
نه دروغ است وراست با اما با لن ولیس ولم ولما
با همه فضل و دانش وفرهنگ کج ومعوج شدم چویک خرچنگ
بس که گشتم بکوچه پس کوچه شدم ازلاغری چویک جوجه
کوچه وجوجه راپریشانی کرده هم قافیه که خوددانی
گرتوباشی بگوچه چاره کنی خانه ای ازبهر خوداجاره کنی
ار حسن زاده ات گنهکاراست کاینچنین رنج را سزاوار است
رحم برطفل شیرخوارش کن یابه مامان دل فگارش کن
-----------------------------------------------500--------------------------------------
وحق تعالی نیزجواب نامه رابه بیش از شصت بیت بدین عنوان مرحمت فرموده است
ای جوان مردپاک آزاده دوست مهربان حسن زاده
فاعلاتن مفاعلن فعلن چشم ماشدبه نامه ات روشن
نامه ای کاینچنین بلندبود بایدازچون توارجمندبود
آفرین برتوبادونامه تو نقش شیرین شهدخامه تو
آن دبیرفلک عطاردما ازدبیری بداداستعفا
که کسی را چنین قلم باشد خوددبیری من ستم باشد
زهره ازوجدچنگ زددردف زده کف الخضیب کف برکف
شده برجیس مشتری که بها می دهم در ازای آن خود را
آنچه درآسمانم افرشته است دست ازکارخودفروهشته است
مشک راباگلاب بسرشته است نسخه ای بهرخویش بنوشته است
شد فضای فلک پرازبه به زهره ازشعر توزند چهچه
------------------------------------------501---------------------------------
لیک ای پادشاه ملک سخن حسن آملی پاک دهن
هرچه بینی دراین نشیب و فراز همه با حکمتی بوددمساز
هرکه اوراروان بیداراست داندهرکجاگل است باخاراست
گربسرّالقدرخبریابی خیربرخیرسربسریابی
رباعی
ای آن که خودانجامی وآغازای دوست هستی توئی ونداری انبازای دوست
کارم بگره فتادچون جوزگره بایدکه زدست توشودبازای دوست