--------------------------------------405--------------------------------------
------------------------------برقی از طلعت جانانه---------محرم1409=شهریور67
مژدگانی که دلارام به دیدار آمد بارها برده دل و دین و دگر بار آمد
با همه پرده بر پرده چه بی پروای کاین چنین ساخته بی پرده پدیدار آمد
عقرب و قوس قرین و مه و مهرش بقران تیر ناوک به کمان در پی اشکار آمد
گوهری با همه نقّادی خود در کارش گوهری را سره دیده است و خریدار آمد
گفت اینها همه دُر چیست که در دامن تو است گفتم از لعل جگر دیده دُرَر بار آمد
خال هندوی تو را دل به عبث کرد هوس لیک در چاه زنخدانت گرفتار آمد
گفت بی سوز و گدازت نبری راه به دوست که نه هر سنگدلی قابل دیدار آمد
نو گل پرده نشین را نگر ای باد صبا پیرهن چاک زد و شاهد گلزار آمد
مدّعی و سخن از گوهر یکدانۀ عشق او که خر مهره شناس است به بازار آمد
دُرج اسرار الهی دل آنآگاهی است سِر نگهداشت اگر تاج سرِ دار آمد
---------------------------------------------406-----------------------------------------
برقی از طلعت جانانه درخشید وحسن
از سر شوق و شعف باز به گفتار آمد
--------------------------------------------گنجینه -----------------------------آذر1364ه ش
سینه آن گنجینۀ قرآن و فرقانست وبس سینۀ سیمینه سرخیل خوبانست وبس
نغمۀ عنقای مغرب آید از آنسوی قاف مشرق شمس حقیقت قلب انسانست وبس
قرصۀ مهر ومه اندر عرصۀ کیهان دل روشنیّ شعلۀ شمع شبستان است و بس
غرقۀ دریای نور وحدت اندر کثرتش هر طرف رو آورد بر روی جانانست و بس
سرّ سالک از فروغ آیت الله نور مطلع انوار عرفانست و برهانست و بس
عاشق شوریده خود جز جلوۀ معشوق نیست در دو عالم بر سر این سفره مهمانست و بس
روضۀ رضوان رضای شیر اندر سلسله است کار ما با کاردانی جهانبانست و بس
وحدت تدبیر وضع دائم سمع الکیان نظم موزون نظامی عین میزانست و بس
-------------------------------------407-------------------------------------------
سایۀ سیمای زیبای دل آرای نگار اینچنین بر بوم و بر پیوسته تابانست و بس
ماء دافق کون جامع از غمایش تا عماست لوحش الله عقل در این نکته حیرانست و بس
دیدگان برزخیت تا نگردیدند باز ادّعای عاشقیت بحت بهتانست و بس
از پریشان روزگاری حسن بشنو که وی
سر خوش اندر مجمع جمع پریشانست و بس
--------شراب طهور محمّدی----------------------اواخر ع1 1408ه-----
ای دل بیا به گلشن صدق و صفا رویم بی کبر و بی ریا بسوی کبریا رویم
از ساقی شراب طهور محمّدی پاک از تعلّق دَنَس ماسوا رویم
از هرچه جز هوای خدایست وارهیم سوی سعادت ابدی بی هوا رویم
از عشق و عاشقی سخنی بر ملا کنیم بی عشق و عاشقی حقیقی کجا رویم
حبّ بقا که در دل اشیا سرشته اند خوش آن که در لقای فنای بقا رویم
----------------------------------------408--------------------------------
زین دیو و دد بصورت انسان شهر و ده در بارگه قدس ولیّ خدا رویم
از شرّ شیخ نجدی جرثومۀ حسد اندر پناه خالق ارض و سما رویم
بیگانگان کجا و در آشنا کجا بیگانه شو که تا به در آشنا رویم
گاوان خوش علف بچرانید در شعف گر آدمی بیا ز چرا بی چرا رویم
چون چاره جز که سازش با روزگار نیست به آنکه با تحمّل و صبر و رضا رویم
شیطان که جزءِ عالم ومربوب آدم است یا رب عنایتی که ز چنگش رها رویم
حُسن نهاد از حسن و از عدو عناد
از لطف دوست بی غم از این ماجرا رویم
------------------------------کعبۀ عشق----------------------------
باز از یاد تو در سوز و گداز آمده ام به گدایی به سر کوی تو باز آمده ام
چه مرادی که مریدی چو تو نادیده کسی چه مریدی که ز نازت به نیاز آمده ام
-----------------------------------------409---------------------------------------
تو که نزدیکتر از من به منی میدانی که من خسته دل از راه دراز آمده ام
همه جا کعبۀ عشق است و من از دعوت دوست تا بدین کعبه در خاک حجاز آمده ام
سمت رندی خود را به دو عالم ندهم که نه چون شیخ ریا شعبده باز آمده ام
برگ یا سان من امید عطا پاشی تو است از خطا پوشیت ای بنده نواز آمده ام
در سیه چال فناذشش جهتم جال بلا زان نشیب از کرم تو به فراز آمده ام
سفرۀ رحمت گستردۀ تو خواند مرا بر سر سفرۀ بازت به جواز آمده ام
طاق ابروی تو ام حاجب ذاتست و صفات که به محراب عبادت به نماز آمده ام
پرده افکنده هزاران و چه بنمود و نمود که در این پردگی خلوت راز آمده ام
طایر قدسی ملک و ملکوتست حسن
حیف چون صعوه که در چنگل باز آمده ام
-----------------------------------------410--------------------------------------
در وصف نصوص حکم شرح بر فصوص فارابی گفته ام
به اسم الهی قلم زد رقم نصوص حکم بر فصوص حکم
نصوص حکم را موازین قسط بیابی برایت نه بیش و نه کم
موازین قسطی که صد بار به ز مرآت اسکندر و جام جم
مر این مخزن معرفت را قیاس نشاید به دینار کرد و درم
چه زیبد بنزدیک آب حیات جماد ار چه باشد چو زیبا صنم
مبانیّ آن امّهات و اصول معانی آن زاد راه اَهمّ
گرانمایه عمرم بسی روز و شب بفکرت بشد تا که شد منتظم
فروزد چو یک گوهر شبچراغ چو پیش آیدت مشکلات بُهَم
شناسی که ناظر بود اندر او چه قرآن و عرفان و برهان بِهَم
مفسَّر به تفسیر انفسی اند دَراری آیات و اخبار هم
---------------------------------------------411--------------------------------------------
حسن را خداوندگار کریم چنو یادگاری نموده کرم
که بر طاق مینای گردان سپهر بپاید نماید مُقرنَس عَلَم
که تا رهروان را بود رهنما به سر منزل بارگاه قِدم
چه آن رهروی را که باشد عرب چه آن رهروی را که باشد عجم
به اسم خداوند در مفتتح به حمد خداوند در مختتم
----------------------مهر مهرویان-----------------------------اواخرمحرم1408ه
ار نباشد سوز دل دل را چه سودی داشتن بهر امّید ثمر باید شجر را کاشتن
سینه می باید بود گنجینۀ اسرار حق ور نه انبانی در او اوهام را انباشتن
نور دانش بینش ذاتست و تو گرد آوری آنچه را عاقبت می بایدش بگذاشتن
مردمی چبود بنزد مردم دانا سرشت پرچم علم و عمل را بی ریا افراشتن
خردلی شر را به خیر محض چون داری روا بدگمانی را چرا در کار حق انگاشتن
--------------------------------------------412----------------------------------------------
مهر مهرویان حسن را دین و آیین است وبس
کفر باشد مهر مهرویان ز دل برداشتن
-----------------------------ما و قرآن ----------------------اوائل محرم1408ه ق
ما و قرآن و تو خود هر دفتری خواهی گزین زانکه لا اکراه فی الدّین است حکم عقل و دین
ره بکوی یار بردم بی نشانی از کسی سر بدست دوست دادم در جهانی پیش ازین
دردها دیدم ندیدم هیچ دردی چون فراق مر مرا زین درد باشد اشک و آ ه آتشین
وهم ظاهر بین چه داند آنچه را می یابدش روح قدسی در مقام قرب ربّ العالمین
بحث مفهومی چه سودی بخشدت بی علم عین سایه بینی و ندانی رتبت حقّ الیقین
عقل ره پیمود امّا بزوغ و از افول عشق فریادش بر آمد لا احبّ الآفلین
یکدل و دلدار داری در صراط مستقیم راههای دیگر است و دیوها اندر کمین
حسن صورت را نگر در صنعت ماء مهین هم بصورت آفرین هم بصورت آفرین
----------------------------------------------413---------------------------------------
در رحم بودی جنین و آمدی در اینجهان اینجهان با آن جهان هم در مثل باشد جنین
سیر آفاقی چه باشد ار نداری انفسی بی حضور دل چه میخواهی ز تعفیر جبین
زیج و اسطرلاب و ربع و لبنه و ذات الحلق یعنی اندر عرصۀ سمع الکیانی ذرّه بین
بعد از این دست من و دامان آن رشگ پری زین سپس چشم من و احسان آن حسن آفرین
با حسن از درد عشق و عاشقی میگو سخن
حیف باشد خوردن حنظل بجای انگین
------------------آسوده----------------رجب1406ه ق
لب فرو بسته ای از چون و چرا آسوده دیده بر دوخته ای جز ز خدا آسوده
در ره دوست فنایی که بود عین یقین سر و جانست چو در دست فنا آسوده
برق غیرت قلق و ذوق و عطش آرد و وجد عزلت و غربت و تسلیم و رضا آسوده
آدم آن یوم الهیّ و شب قدر نُبی است که غمایست و عمایست و هبا آسوده
------------------------------------414-------------------------------------
شرف نفس گر آلوده نگردد به هوا همه نور است و سرور است و بها آسوده
وادی عشق که یکسر هیمانست و حیا آنکه او را هیمان است و حیا آسوده
آرزویی است که گویا نشود روزی ما با تنی چند ز اخوان صفا آسوده
گفتم ایدل مثل منصب دنیاوی چیست گفت خاموش که درویش گدا آسوده
رشتۀ مهر و وفا تا نشود بگسسته باش بر عهد اَلَستی به بلی آسوده
بی نیازی تو آورد حسن را به نیاز
به نماز است و به قرآن و دعا آسوده
----------------------------حدیث عشق------------مرداد1367ه ش
همی هوای تو دارم بسر دقیقه دقیقه که در لقای تو دارم سفر دقیقه دقیقه
بدین امید سر آید شبم که در سحرش مگر به روی تو افتد نظر دقیقه دقیقه
خیال وصل تو ام ار نبود آب حیاتم فغان ز آتش سوز جگر دقیقه دقیقه
------------------------------------415-----------------------------------
چه خون دل که خورد باغبان تا که دهد نهال باغ امیدش ثمر دقیقه دقیقه
چگونه رسم قرارم بود که از رسمت جهان شود همه زیر و زبر دقیقه دقیقه
چه طلعت است که هر که جلوه اش ببار آرد دوباره عالم بی حدّ و مرّ دقیقه دقیقه
چه ملکت است که با نظم خاص از هر سو قوای بی عدد آید بدر دقیقه دقیقه
هزار مرحله را پشت سر نهادم و دارم هزار مرحله خوف و خطر دقیقه دقیقه
دل فگار من و زلف چنبرین نگارم کند حکایت از یکدگر دقیقه دقیقه
که قدر لذّت سوز و گداز را داند فتد چو مرغک بی بال و پر دقیقه دقیقه
بکام دل برسیدن شگفت پنداریست که میزند به تن و جان شرر دقیقه دقیقه
بطوف کعبۀ عشق است آسمان و زمینش چنانکه انجم و شمس و قمر دقیقه دقیقه
نه ساز عشق که با عقل و نفس دمساز است برقص آمده کوه و کمر دقیقه دقیقه
حدیث عشق اگر خواهی از حسن آموز
که درس عشق نماید ز بر دقیقه دقیقه
--------------------------------------------416----------------------------------------
-------------------------------------------یا علی ---------------------------------------
قلم از نعمت سخندانی آمده بر سر سخندانی
ز آب کوثر بشست صورت لوح بهر تحریر وصف انسانی
که پس از ختم انبیا احمد می نیابی بسان او ثانی
شویم از مشک و از گلاب دهن گویم ای نور پاک یزدانی
محور دائرات ادواری مرکز حکمت و جهانبانی
لنگر کشتی جهانهایی کهکشان سپهر امکانی
بحر لطف و سخا و ایثاری ابر نیسان جود و احسانی
کوه حلم و وقار و تمکینی سدّ طوفان جور و طغیانی
روح شهر ولایت رجبی سرّ ماه رسول شعبانی
هم که شهرالله مبارک را لیلة القدر با همه شأنی
-------------------------------------------417---------------------------------------------
اب اکوان و ام امکانی طوبی و سدره ایّ و رضوانی
رقّ منشور ماسوی اللّهی نور مرشوش عین اعیانی
بر همه کائنات مولایی که ولی خدای سبحانی
همّت عارفان رهواری حجّت اهل کشف و برهانی
دیده ام من گدای کویت را ز گدایی شده است کمپانی
صورت از خویشتن کنی انشا به چهل خانه بهر مهمانی
بر کنی در ز قلعۀ خیبر نه بزور غذای جسمانی
دست پاکت نکرد مسّ او را دور اندازیش به آسانی
تا چهل اَرش قذف کرد او را همّت و عزم نفس نورانی
کامل آنست اماته و احیا یا که قذفی نماید این سانی
او خلیفه است همچو مستخلف بایدش بود آنچه زو دانی
تا قیامت کم است ار گوید کاملی شرح فعل نفسانی
-------------------------------------------------418------------------------------------
مصطفی مرتضی شناس بود نه چو من طفل ابجدی خوانی
به ملاحت ملیحتر از صد یوسف مصر ماه کنعانی
به فصاحت هزار بار افزون از هزاران هزار سحبانی
تو لسان اللّهی که قرآن را بدرستی لسان فرقانی
قلب یس و سرّ طاهایی هل اتی را عطای رحمانی
حلقۀ باب جنّت از حلقش یا علی آید از ثنا خوانی
سوره نسبت است با قرآن نسبت تو به جمع روحانی
در میان صحابۀ خاتم همه جسم و تو جسم را جانی
فصّ انگشتر ولایت را نقش نام تو داشت ارزانی
مصطفی را وصیّ یکتایی که به عصمت وعای قرآنی
فاطمه آن که بود بنت اسد کیست فرزندش شیر ربّانی
به قضا و قدر غدیرت داد حشمت و شوکت سلیمانی
------------------------------------------------419------------------------------------------
کیست جز تو که مولدش کعبه است جز خدا کیست باعث و بانی
باز در خانۀ خدا بینی آنچنان ضربتی به پیشانی
اوّلت مسجد آخرت مسجد مولد آن این محلّ قربانی
گاه توزین وزن انسانها آن تو مکیال و آن تو میزانی
تثنیت در امامت است غلط داند آن را ز عای و دانی
شد خلافت به ظاهر و باطن قسمت از رسم و راه شیطانی
بهر اسکات خلق نادانی گفته آمد ز حلق نادانی
تجزیت را چگونه راه باشد در صفایای خاص سلطانی
شرط نسبت تجانس است و کجا آن تو و فلان و بهمانی
صاحب عصمت و امامت با دو سه اعرابی بیابانی
آنچه گفتند وآنچه میگویند برتر از این و برتر از آنی
در حقیقت ورای تعبیری درعبارت علی عمرانی
------------------------------------------------420----------------------------------------
حسن از فیض قدس مرتضوی
نیک بنموده است دُر افشانی
آقایی بنام محمّد قائمی امیری متخلّص به پور کاشف وفّقه الله سبحانه الی مرضاته گرانمایه
نامه ای منظوم حاوی سؤالی چند در اصول عقائد بدین حقیرارسال داشت و جواب آنرا نیز
به نظم متوقّع تود که ما هم امتثال کرده ایم سؤال و جواب هردو در جریدۀ فرید کیهان اندیشه
شماره10بهمن و اسفند1365بطبع رسیده است لذا در دیوان به متن جواب اکتفا شده است و
مفاد سؤالها در اثنای ابیات جواب معلوم میگردد
با نام خدای کاشف اسرار لوح است و قلم همیشه گوهربار
از علّم بالقلم قلم در وجد آمد که به روی لوح شد رهوار
عنقاست قلم که ما سوی الله را باقدرت حق گرفته در منقار
ن و القلم از قضای آنسویی هر دم به نگارش است اندر کار
ن و القلم آمد آمه و خامه خامه همه نور و آمه اش انوار
نوری که فروغ آن بود انجم بل آنچه شموس باشد و اقمار
---------------------------------------------421------------------------------------------
آری به مکانت قلم ایزد سوگند خورد به خوبی کردار
کار قلم است راز دل گفتن در کسوت نثر و هیأت اشعار
اعجاز قلم نگر که در صورت معنی لطیف را کند ستوار
لوح و قلم اند در کف کاتب زان لوح و قلم مدام برخوردار
آن لوح و قلم چو آید در نطق آیند مر این دونیز در گفتار
آن واسطه است و این بود آلت فرقست میان این و آن بسیار
هر خرد و کلان نشأت دانی آیات حقایق اند در ادوار
نازل شود از خزائن عالی بیرون ز شماره دمبدم اقدار
هر سر به لیاقتش عطا یابد افسر به سری و بر سری افسار
هر نقش که روی رقّ منشور است در اوج و حضیض هست در تسیار
یک نقطه مر کتاب تکوین را اکوان و عوالم است در اکوار
زان حسن و جمال غیب بی عیب است این غنج و دلال گنبد دوّار
--------------------------------------------422-----------------------------------------
این طرفه عجب که گوهر معنی از دست قلم شده است در رفتار
تدوین قلم به صورت تکوین طرفه عجب دگر بود ای یار
بر لوح مطهّر دل خاتم گنجینۀ علم حضرت ستّار
قرآن که مهین کتاب یزدانست لوح و قلمش نموده است اظهار
از لوح و قلم پدید آمد آن دریای پر از حقایق ذخّار
از لوح و قلم است صورت عینیش این صورت کتبیش بدین ابزار
هر دم صلوات حضرت بیچون بر خاتم و بر ائمّۀ اطهار
بر هر تقی و نقی که از آل اند آنسان که روایتست در اخبار
از ساحت پور کاشف فاضل
شد نامۀ دلنشین او دیدار
از حُسن سریرتش خبر داده است در حقّ من آنچه داشت استظهار
----------------------------------------------423----------------------------------------
ما را است دعای خیر در حقّش خیری که جزا بیابدش اخیار
باید که جواب نامه را دادن زیرا که ادب مرا کند دادار
در پاسخ پرسش شما ز آغاز باید که کنم ز خویش استغفار
زان رو که سراب بینی و از دور آبت به نظر در آورد پندار
زان دل که دچار خواب غفلت شد
گویم که چگونه می شود بیدار
از سرّ حدیث طینت و دیگر انذار و بیان آن رسد ابشار
از تزکیت خدای سبحانی بامنطق عقل و صحّت منظار
آنسان که نه جبر هست و نی تفویض بل عبد به فعل خود بود مختار
بنیوش جواب یک بیک را تا
بر صدق مقالتم کنی اقرار
اندر حرم حقایق هستی از باب وجود خود بیابی بار
-------------------------------------------424-----------------------------------------
زان رو که تو را در عرصۀ هستی دادار بیافرید چون رادار
از هر چه که خواهیت خبر دهد این صنعت حیرت آور فرزار
فربارۀ او نیاید اندر گفت بر خاک فتد به پای او فرخار
رادار چه جفر جامع خویشی از خویش نتیجه گیر ای جفّار
خواهی اگر ابن وقت خود باشی وقتی بگزین و خالی از اغیار
در پیش بنه صحیفۀ نفست واقرا کتاب نفسک العبّار
در خلقت تو به صورت رحمان در سورت خود بگفت کالفخّار
اعضاء و جوارح و قوایت را روح است نگاهدار چون مسمار
عزم و ادب و طلب حضوری را میساز شعار خویشتن هر چار
از غیب و شهادت تو می باشد هر حرف صحیفه ات دو صد تذکار
هر چند که ار بخوانی یک حرفش گویی که بود جدید و بی تکرار
یک یک ز قوای ظاهر و باطن توری است که تا بدان کنی اشکار
------------------------------------------------425------------------------------------------
ور نه بهوس شده هدر هر یک اندر ره نفس کافر غدّار
در وحدت صنع و حسن تصویرش از ماء مهین فکر خود بگذار
یک نقطۀ نطفه را چه اطواریست هرگز به شماره نایدآن اطوار
حدّیقف از برای او نبود مجلای اتمّ واحد قهّار
او مرکز و کائنات می گردند بر گرد وی همچو گردش پرگار
این نقطه ز نطق علّم الاسماء شد ناطق و نیست مثل او دیّار
این ماء مهین سلالۀ طین است بالید و بسوی حق شده سیّار
سیمرغ شگفت روضۀ رضوان گردید و بسوی حق شده طیّار
سیمرغ چنینی و بدن وُکرش کانرا بنموده است استیکار
گویا که نباشداین نظر لایق نسبت بدهی به مرغ بو تیمار
این نطفه قلمزن و سلحشور است نجّار و مهندس است یا معمار
زین نطفه هر آنچه زین نمط گویم گفته نشده است عشری از اعشار
---------------------------------------------426-----------------------------------------
در صنعت برّو بحر این نطفه در فکر برو به خلوت اسحار
آنگاه به صنع صانعش سازی برپای نما چو مرغ موسیقار
علم است و عمل غذای انسانی علم وعملی که نور بدهد بار
از صمت و سحر وقار و نور آید آنسان که حضوری آید از اذکار
اندر ره دوست هر چه پیش آید با همّت و عزم بگذر و بگذار
در نزد خرد نه شخص انسانست حیوان علیف و سر خوش نشخوار
در اسم یکی و در مسمّایند بیوار فزون به قوّت بیوار
بنگر که سه جعفرند در صورت از کاذب و صادق و دگر طیّار
توحید حقیقتی است یکتایی
جز او نبود ز دار و من فی الدّار
بینی که ورای کثرت موهوم جبر است دروغ و خوار و بی مقدار
جبر است و یا که حرف افسانه است افسانه نوشته اند در طومار
--------------------------------427-------------------------------------
حق است شئون کلّه فی شأن خود فاطر و منفطر بود معیار
اغصان شجر به انفطار از اوست اوراق بر این قیاس و هم انوار
یک شخصی و از شمار بیرونی ور نه کثرات خویش را بشمار
بر گو که کدام یک بود مجبور با وحدت شخصی تو ای سرکار
حق جابر و آن دگر بود مجبور پس وحدت حقِّ حق شده انکار
جبر است ز کاج بودن دیده از نقش دوم که بیند آن بیمار
در مغنی قاضی عبد جبّار است میداشت معاویه بدان اصرار
تا خلق خدای را فریبد از این گونه کلام زشت ناهنجار
کاین فعل غلط ز من نمی باشد باشد ز خدای جابر جبّار
بنمای مشام راوح را خوشبوی زین دسته گلی که رسته از گلزار
بوی خوش آنچنانه ای بیشک شرمندۀ اوست کلبۀ عطّار
ذات صمد است عین اوصافش در فکرت عرشی اولی الابصار
----------------------------------428-------------------------
پس ذات وجود محض مختار است این مشت نمونه ایست از خروار
باید به دو اصل عمده پی بردن تا وسوسه ها شوند در ادبار
یک اصل به امر حق بود ایجاد امری که کسی در او نیابد بار
اصل دگر اینکه فعل را اسناد بدهیم به این و آن در اقطار
در نزد خرد تمیز این از آن آسان بود و نیابدش دشوار
برخاستن و نشستن است از ما اما که به حول و قوّت دادار
از متّقی و وقایه و تقوی گاه ادب آگه است هر سالار
گویم به مثل که نور خورشید است تابید به جرم تاری دیوار
دیوار دو روی دارد و رویی روشن شده است و روی دیگر تار
زی تار پدید آمده است سایه اینک بنمای از وی استخبار
کاین سایه ز تست یا ز خورشید است گوید که همی ز من بود پا دار
خورشید بمن نداده است جز نور سایه ز من و از اوست نور و نار
----------------------------429----------------------------
هر چند که سایه می نشد ظاهر ار نور خور نمی شدی ایثار
سایه است ز جعل بالعرض از خور بالذّات از او ندانیش زنهار
هر فعل صواب نور حق باشد هر سیّئه ظلّ ما است بی اضمار
شر از بشر است ای نکو کردار نفس است بسوی هر بدی امّار
خیر است ز حقّ و حمد وی واجب شر است ز نفس و فرض وی پیکار
پیکار چنان که مات او گردد مر دیدۀ صد چو نادر افشار
تفویض چو جبر حرف بیهوده است شاید که به قول هر دو استسخار
شرک است دویی به نحو استقلال کفر است چو رأی فائل کفّار
توحید اگر به حق شود کامل بر باد رود تمام این افکار
تفویض چو جبر دیده اش کاج است آن راست چپ است و این چپش انگار
آنرا که دو چشم سالم است گوید امری است ورای آن دو در انظار
----------------------------------430---------------------------
چون رنده و تیشه جبر و تفویض است عدل است میان آن دو چون منشار
مر تزکیت خدای را باید
دانی به قیاس با دگر آثار
هر خیر در نظام هستی هست آن خیر ز فعل حق کند اشعار
چون نفس براه ارتقا باشد در تزکیتش بود به استمرار
هر چیز ز قوّه آید اندر فعل از ذات حق است بدون استنکار
دل بسته نمی شود مگر از ما
یعنی که ز فعل زشت ناهموار
انسان که بده است نوع در این سوی آن سوی به جنس شد بدل هشدار
یعنی که بود خزانۀ سعیش بذر خود و زرع و زارع و انبار
کز فعل بد آدمی است در سیرت گرگ و سگ و خوک و کپّی و کفتار
آن زخم زبان شوم زهرآگینش در نفس نهفته کژدمی یا مار
----------------------------------431---------------------------------
دیندار نگردد آن فرومایه تا هست اسیر درهم ودینار
از کعبه قرب حق بسی دور است تا قبلۀ اوست آنچه در شلوار
از حیلت عقل چون شده عاری هر کار کند نه شرمی و نی عار
دنیاست بر اهل دل بدان رتبت چون گرسنه ای رسیده بر مردار
نبود غرض اینکه در ره معشوق بیهوده ز خویشتن شود بیزار
روشن بود این سخن که هر انسان در عیش ضروریش بود ناچار
جز این که نه همچو عیش حیوانی غافل بچرد به کوچه و بازار
از طینت مؤمن و دگر کافر
ابرار از آن و زین بود اشرار
سرّیست که اندر آن بود ترغیب در تزکیت نفوس از اقذار
چون تخم و زمین و آب هر یک را تأثیر شگفت هست در اثمار
یک تخم دو خاک را همی بینی گویی که یکی گل است و دیگر خار
-------------------------------432------------------------------
فرمود خدا زنانتان حرث اند از طینت و حرث و بذرت این اخطار
پس تخم چو پاک باشد و حرثش از طینت پاک بذر شد پر بار
ور نه ثمرش چنان سمر گردد افسانه شود به نزد او انذار
هر چند جواب ما بود هر یک متنی که نیاز دارد استفسار
لیکن چو توغّلی شود در آن امّید که نور حق دهد اخبار
توفیق به اعتلای ذاتت را یابی ز خدای واهب غفّار
محظوظ شوی به نعمت قربش محفوظ بمانی از هر آزار
از داعی مخلص آملی بنیوش
می باش به کار خویشتن هشیار
----------------------------433---------------------------
در وصف کتابم گنجینۀ گوهر روان گفتم
نوری که بسرعتش روانست گنجینۀ گوهر روانست
گنجینۀ زاد زندگانی گنجینۀ عمر جاودانی
گنجینۀ دفتر معانی گنجینۀ گنج آسمانی
گنجینۀ شبچراغ عالم نور دل و دیدگان آدم
گنجی که چو مهر و مه درخشد تا نور به نوریان ببخشد
گنجی که مجرّد و مصفّی است نور صمدیّ حق تعالی است
نوری که ز صنع حسن مطلق کس نیست چنو ز حسن مشتق
نوری که فروغ او فروزد تا ریشۀ جهل را بسوزد
نوری به شروق برتر از برق نوری که گرفته غرب تا شرق
از لطف حقیقة الحقائق گنجینه پر است از دقائق
------------------------------434-----------------------------
این یک اثر است نیک فرجام کز دست حسن گرفت انجام
باشد که عطا کند خدایش در اجر و جزای او لقایش
هر چند ز دست خویش خسته است طرفی ز حیات دل نبسته است
لیکن چو خدا کند خدایی شاهنشه دل شود گدایی
یک جلوه اگر کند نثارش صد مهر و مه اند شرمسارش
-----------------------------------435------------------------------
عناوین مجازی آد۫یَنده است به نزد مردم اهل طریقت
خیالی بیش نبود آدینده تو پنداری که میباشد حقیقت
دیدی که نبود مدّعی جز باطل دیدی که چگونه از خدا بد غافل
با دام ریا چه برد از خلق خدا با دین خدا چه کرده است آن هازل
از آنچه که در کتب و رسائل ز اوائل خواندیم که دیدند ز اوباش و اراذل
ما نیز بسی بار بلا را که کشیدیم از دیو و دد آجل خود داده به عاجل
پرتو نور جاودانۀ عشقم موج دریای بیکرانۀ عشقم
همه عالم پر از ترانۀ عشق است حمدلله که از ترانۀ عشقم
---------------------------------------436---------------------