16ذوالقعده1390ه ق--------------عاشق سرگشته--------------24/10/1349ه ش
شد ازجیب افق پیدا رخ نورانی بیضا که روشن شدجهان یکسر ازآن حورای بزم آرا
درود ای عاشق سرگشتۀدل دادۀشیدا نوید ای آسمانی پیک یکتای جهان پیما
--------------------------26---------------------------------
عجب ازپای تاسرآتش عشقت فرابگرفت که یکسرآتشی ای آتشین آهوی خوش سیما
مه وخورشیدواستاره براین گردون گردانند بحکم حجّت قاطع براه عاشقی پویا
ز ذرّه تا مجرّه ازرقیقت تاحقیقت بیابی راکع وساجدبحمدومدح حق گویا
دوعالم یک مصلّی هست ودائم درصلاتستند همه اشباح دراینجاهمه ارواح درآنجا
طبیعی راطبیعت کرد تسخیرش که اندر صنع فرورفته است چندانکه فرومانده است ازمبدأ
چه صنعی فسحت یک قطرۀ ماءِمهینی را محیطی ساخت درکامش کم ازیک قطره دریاها
قلم ازدهشت صنعش فرومانده است ازرفتن معانی جوشد ازدل ناطقه نبود بدان یارا
حسن آنی که بود اینک زجوش عشق میجوشد
که اندرراه معشوقش شودچون قرصۀ بیضا
--------------------------سیرسماوات-----------------------------------
همتی ای جان من سیرسماوات را گوی خداومجوی کشف وکرامات را
حاجت رندان راه نیست بجز وصل یار تا تو چه حاجت بری قبلۀ حاجات را
----------------------------27--------------------------------------
دارحضور وادب همّت وآنگه طلب وقف مراین چار کن یکسره اوقات را
دوش ندای سروش آمده در گوش هوش کوش به آبادی کوی خرابات را
طاعت عادیّ تو بٌعد ز حق آورد قرب بود در خلاف آمد عادات را
کیست مصلی کسی کوست مناجی دوست آه که نشناختی سرّ عبادات را
دولت فقرت کند مستطیع ای بختیار کعبۀ وصلش طلب میکن و میقات را
مرد طریقت بود ظاهر و باطن یکی نور حقیقت بود تارک طامات را
علم حجاب است ار زینت خود بینیش خواه جواهر بگو خواه اشارات را
رَو سوی قرآن که تا در دل هر آیتش فهم کنی معنی درک مقامات را
ای تو کتاب مبین وی تو امام مبین آیت کبراستی خالق آیات را
از سر اخلاص جو سورت اخلاص را تاکه ز نفیش بری بهرۀ اثبات را
همچو حسن در سحر بر سر و بر سینه زن
بو که خدایت دهد ذوق مناجات را
28----------ع2-----------پیچ وتاب----------------------------1391
باز دلم آمده در پیچ و تاب انقلب ینقلب انقلاب
همچو گیاه لب آب روان اضطرب یضطرب اضطراب
آتش عشق است که در اصل وفرع التهب یلتهب التهاب
نور خدایست که در شرق و غرب انشعب ینشعب انشعاب
آب حیاتست که در جزءٌ وکل انسحب ینسحب انسحاب
شکر که دل موهبت عشق را اتّهب یتّهب اتّهاب
از سر شوق است که اشک بصر انحلب ینحلب انحلاب
صنع نگارم بنگر بی حجاب احتجب یحتجب احتجاب
سرّ قدر از دل بی قدر دون اغترب یغترب اغتراب
آملیا موعد پیک اجل اقترب یقترب اقتراب
29---------------------------------------امشب----------------------------------
بحمدلله که با دلدارم امشب زبخت خویش برخوردارم امشب
به تحفه آمده از کوی جانان برات وعدۀ دیدارم امشب
بود در آستان کعبۀ عشق همه بیدار و من بیدارم امشب
نشینم در حضور یار و بینم فروغ مطلع انوارم امشب
نشینم در حضور یار و گویم هر آن حرفی که در دل دارم امشب
بخوانم سورۀ قدر و دخانرا بگویم ذکر و استغفارم امشب
شب جمعه است و ده جمعی نگارا ز فرق و کثرت پندارم امشب
چهل بگذشت و یکسالم فزون است زدیده اشک حسرت بارم امشب
ز حال خویشتن اندر شگفتم چرا دلشاد و دل افگارم امشب
ز بی تابی خود در این سحرگه چه گویم در چه کار و بارم امشب
-------------------------30----------------------------------
تو خود آگاهی ای دانای احوال که من اندر چه گیر و دارم امشب
گهی خاموش و گاهی در خروشم گهی مست و گهی هشیارم امشب
خداوندا بحق آیت نور جلایی ده بجان تارم امشب
خداوندا به مستان جمالت نما در عشق خود ستوارم امشب
خداوندا بحق هشت و چارت بحل فرما به هشت و چارم امشب
شب حال است و نی جای مقال است به بندم دفتر اشعارم امشب
اگر از آملی پرسی که چونی
هزار زار در گلزارم امشب
------------------بزم طرب---------------------------------------
آندل که بکوی عشق محرم نیست دیو است و دد است پور آدم نیست
آنرا که عروج آسمانی نیست جز عبد و اسیر فرج و اشکم نیست
-------------------------------------------31-----------------------------------------
ای بیخبر از سحر گه عاشق عاشق چو سحر رسد در عالم نیست
با یار بخلوتش چنان خرّم بالله که به خرّمیش خرّم نیست
زخم دل عاشق بلاکش را جز مرهم وصل هیچ مرهم نیست
ما فوق ز هر مقولت آمد عشق جوهر نبود ز کیف و از کم نیست
دل باختۀ جمال جانان را از هر چه مقدّرش بود غم نیست
فرزانۀ شهید راه عشقش را بزم طرب است و دار ماتم نیست
جز سوز و گداز چاره ای نبود کاین راه بزور و زر و درهم نیست
این ره که تو میروی بدین خواری این سیرت مرد حق مسلّم نیست
هر کس که کشید لوح تکسیری بو نی نشده است و ابن اعلم نیست
خواهی که رسی ببام مقصودت جز سٌلّم عشق هیچ سٌلّم نیست
کارش همه حکمت است و بس محکم راهش همه روشن است و مبهم نیست
سر ار ننهی بخاک درگاهش سر نیست بجز کدو شلغم نیست
32---------------------------وحدت صنع-------------------------------------
سرّ تو جدول دریای وجود صمدیست دفتر غیب و شهود کلمات احدیست
دل صافیست که مرآت جمالست و جلال جلوه گاه ملکوت ازلی و ابدیست
عقل کلّ والد و امّ نفس کل و زین اَب و امّ آدم بوالعجب فرشی عرشی ولدیست
نفس را فوق تجرّد بود از امر اِله واحد است ار چه نه آن واحد کمّ عددیست
تن بود مرتبت نازلت اندر دو سرا نه که سیف است بِغمد اندر و او را امدیست
جام صهبای صبوح و تو نئی مست مدام حق ترا آب حیاتست که باطل ز بدیست
دیده را گر نبود لذّ ت دیدار رُخش چارۀ دیده بباید که مر او را امدیست
وحدت صنع خدائیست که در سمع کیان یک نظامست و منزّه ز کژی و ز بدیست
واحدی را که ز کثرت به تناهی نرسد نه صباح و نه مساء است و نه امس و نه غدیست
شمس را ذرّۀ شعرا شِمُر از روی حساب آسمان را ز سطرلاب دل او رصدیست
حمدلله قدم صدق حسن را همه دم در ره دوست ز انفاس خوش او مددیست
------------------------------------33------------------------
خوش آنکه چو نجم آسمانی را
جز عشق دگر کسیش همدم نیست
ذوالحجه1396ه ق-------------------نورولایت----------------------
از پای تا سرم همه نور ولایت است نور ولایت است و برون ز حکایت است
از دل هر آنچه خاست خدا خواست نی هوا بنگر که لطف دوست بدل تا چه غایتست
ای در نزول واحد و بسیار در صعود با وحدتت گرای که عین عنایت است
دار وجود نظم تمام است بی گزاف با نظم تام خواجه چه جای شکایت است
امکان بجز سمر چه ثمر دادت ای فلان در بین ایس و لیس چه ربط و چه آیت است
با چشم یار مینگرم روی یار را با بی بصر مگوی که اندر غوایت است
شعر حسن که شعله زند از تنور دل
از جلوه های پرتو نور ولایت است
34--------13/3/1351-------------حامل اسرار---------------------------
ایخواجه ره مردم بیدار نه این است صد بار بگفتیم و دو صد بار نه این است
کالای گرانمایۀ عشق است به بازار اینی که تویی مرد خریدار نه این است
این خال و خط و زلف و رخ سیمبران است آن خال و خط وزلف و رخ یار نه این است
خوش نکته یکی سوخته گفته است بخامی سرگرم به پنداری و دیدار نه این است
البته نه جبر است و نه تفویض ولیکن مختار من این است که مختار نه این است
از شیوۀ گفتار حسن خوانی و دانی
جانی که بود حامل اسرار نه این است
15شعبان1388---------------------سرُوش عشق-------------16/8/1347
بلبلانرا آرزویی جُز گل و گلزار نیست عاشقانرا لذّتی جز لذّت دیدار نیست
از سروش غیب دوشم آمد اندر گوش هوش طالب حق را بغیر از دلبر و دل کار نیست
پر زنان پروانۀ بی پروا سرودی گرد شمع عشق را باکی زخاک و آب و باد و نار نیست
---------------------------------------------35-------------------------------------
ار نگویی ترک خود ای خود پرست خیره سر تا ابد در آستان قدسیانت بار نیست
دیدۀ جانم ز نور آیت الله نور بنگرد جز او کسی از دار و من فی الدّار نیست
نیست قرب و بعد جز از نسبت بین دو شیء ور نباشد جز یکی خود جای این گفتار نیست
سورت قدر نبی گوید که این دار وجود هیچگونه خالی ز فیض حجّت دادار نیست
دل بباید خانۀ جانانه باشد جان من ور نه یادش صرف حرف ذکر و استغفار نیست
جان بباید تا شود مرآة اسماء و صفات پارسایی در عبا و سجه و دستار نیست
نغز گفتاری شنیدم روزی از فرزانه ای عاشق ار در شب نشد دیوانه مست یار نیست
از زبان دوست گوید آملی اسرار چند
لیک هر دل قابل فهمیدن اسرار نیست
چهارشنبه--------------------------مصطبۀ عشق--------------------------5/4/1347
بلبل جان بنوا آمده گلزار کجاست ای عزیزان سرو سامان من زار کجاست
آتش بوالعجبی گر چه بجان است مرا آتش مصطبۀ عشق شرر بار کجاست
---------------------------------------36-------------------------------------
فیض اقدس بمقدس رسد از غیب احد آن مقدس که بود قابل انوار کجاست
چیست آنکو نبود آینۀ طلعت یا از چه بیهوده بپرسی که مرا یار کجاست
پیر ما گفت که ای دور ز گلزار صفا همه گل بینم و گلزار دگر خار،کجاست
ظاهر و باطن عالم همه اسرار،ولی آن دل پاک بود محرم اسرار کجاست
حسنِ بندۀِ آل نبی از حق خواهد
آن ولیّی که بود قافله سالار کجاست
مهرماه-----------------------------------بیدل----------------------------------1350
بیدلی اندر دل شب دیدۀ بیدار داشت آرزوی دیدن رُخسارۀ دلدار داشت
گاه از پندار فصلش میخراشیدی رُخش گاه در امید وصلش گونۀ گلنار داشت
گاه از برق تجلّی میخروشیدی چو رعد گاه از شوق تدلّی شورش بسیار داشت
گاه ورقای فؤادش گرم در تغرید عشق زمزمه موسیچه سان و نغمه موسیقار داشت
----------------------------------------37------------------------------------
گاه در تکبیر و در تهلیل حیّ لایموت گاه در تسبیح سبحان سبحۀ اذکار داشت
گاه از فیض شهودی محو استرجاع بود گاه از قبض شروق جلوه استغفار داشت
گاه آه آتشین از کورۀ دل می کشید گاه بر سندان سینه مشت چکش وار داشت
گر باد جذبه اش پیچید همچو برگ کاه گر چه در اطوار خود طومارها اسرار داشت
تا بخود آمد که دلداراست آنسلطان حسن با جمالش در میان آینه بازار داشت
یار با او عشق میورزید و او دنبال یار یار اندر دیده اش او انتظار یار داشت
بیدل بیچاره بودی بیخبر از ماجرا کوست عشق و عاشق و معشوق را یکبار داشت
واقف آمد بر وقوف اهل دل در اینمقام آنکه فرق و نفض و ترک و رفض را در کار داشت
نجم اندر احتراق جذبه ای بیچند و چون
پرتوئ از جلوۀ جانانه را اظهار داشت
اوخرصفر--------------------------طلعت دلدار---------------------------------1391
تا دل اندر خم زلف تو گرفتار شده است کافری پیشه گرفته است و سبکبار شده است
---------------------------------------38-------------------------------------
دیده از دیدن اغیار فرو بست نظر زان سپس در ره دیدار رخ یار شده است
عشق از نظم کیانی که عیانیست بگفت سایۀ طلعت دلدار پدیدار شده است
وصف عاشق چه توان کرد که وی از دل و جان هر بلایی که ز یار است خریدار شده است
دل بیرنگ بود لوح معانی و صور ور نه از زنگ هوا تیره و زنگار شده است
مصحف است سلّم معرفت و آیات درج راقیش عارف شیدایی دیدار شده است
آیت سُخره مگر سُخره کند مسخره را یا که افسر بسر قابل افسار شده است
ایخوش آن بخت بلندی که در این دیر خراب تا نخفته است بخود آمد و بیدار شده است
آن صبوحی که ز ساقیّ نهانخانۀ عشق برسیده است شفای دل بیمار شده است
حمدلله که ز فضل و کرم و رحمت دوست دل غمدیدۀ ما مطلع انوار شده است
سنۀ نثر نجوم است و یار از سر شوق
دیدگان حسن نجم گهربار شده است
39-----اسفند---------------------قصیدۀ توحیدیّه-------------------1346
جز تو ما را هوای دیگر نیست جز وصال تو هیچ در سر نیست
این ره است و دگر دوّم ره نیست این در است و دگر دوّم در نیست
دلگُشا تر ز محضر قُدست محضر هیچ نیک محضر نیست
جانفزا تر ز نفحۀ اُنست نفحۀ مشک و عود و عنبر نیست
خوشتر از گفتۀ تو گفتاری بهتر از دفتر تو دفتر نیست
دفتری بیکرانه دریائی کاندرو هر خسی شناور نیست
نرسد تا به سرّ گفتارت دست جانی اگر مطهّر نیست
بهر وصف صفات نیکویت در همه دهر یکی سخنور نیست
آنچه را گفته اند و میگویند از هزاران یکی مقرر نیست
کرمک شب فروز بی پا را قدرت وصف مهر خاور نیست
هر چه و هر که را که می بینم در حریم تو جز که مضطرّ نیست
---------------------------40---------------------------------------
نبود ذرّه ای که در کارش تحت فرمان تو مسخّر نیست
آنچه از صنع تو پدید آ مد خیر محض است و خردلی شرّ نیست
در همه نقش بوالعجب که بود وین عجب نقطه ای مکرّر نیست
یار و دلدار و شاهد و معشوق هر چه گویند جز تو دلبر نیست
ره نیابد بسویت آنکه درو تیر عشقت نشسته تا پر نیست
بسری شور عشقت ار نبود بحقیقت دم است و آنسر نیست
دل که از نور تو ندیده فروغ تیره جانی بود منوّر نیست
برضای تو سالک صادق هر چه پیش آیدش مکدّر نیست
کانچه آمد مقدّر است همان وآنچه کو نامده مقدّر نیست
سالک راه را ره آوردی جز خموشی و فکر آخر نیست
عاشق تشنۀ وصالت را خبر از هر چه هست یکسر نیست
بهر راز و نیاز درگاهت تن او را نیاز بستر نیست
--------------------------------------41--------------------------------------
با تو محشور هم در امروز است انتظارش بِروز محشر نیست
آتشی کوفتاده در جانش عین نار الله است و اخگر نیست
عاشقی کار شیر مردانست سخرۀ کودکان معبر نیست
اوفتادن در آتش سوزان جز که در عهدۀ سمندر نیست
آنچه عاشق کند تماشایش ای برادر بدیدۀ سر نیست
لذّت خلوت شبانۀ او در گِل قند و شهد و شکّر نیست
مزّۀ بادۀ حضورش در چشمۀ سلسبیل و کوثر نیست
آنچه اندر حضور مییابد خامه در شرح او توانگر نیست
عِوَض گریۀ سحرگاهش گر بگوید امید باور نیست
لاجرم آن سعید فرزانه در پی تاج و تخت و افسر نیست
هست ایمان باللَّهَش سُدّی که چنو صد سِدِسکندر نیست
بهتر از لا اِلهَ الّا الله هیچ حصنی و برج و سنگر نیست
----------------------------------------42--------------------------------------
اندرین کشور بزرگ جهان جز خدای بزرگ داور نیست
کشتی ممکنات عالم را جز که نام خدای لنگر نیست
آنچه پنهان و آشکارا بود جز که مجلای یار و مظهر نیست
قایل و قیل و قولی و قالا جز که اطوار قول مصدر نیست
ای که دوری ز گلشن عشّاق جانت از بوی خوش معطّر نیست
ای که غافل ز حال خویشتنی گویمت چون تو کوری و کر نیست
گر بدی کرده ای ز خود میدان گنه مهر و ماه و اختر نیست
تو بهشت خودی و دوزخ خود جز که نفس تو مار و اژدر نیست
ای که خو کرده ای به نادانی این ره مردمان با فرّ نیست
آدمی را در این سرای پنج جز بدانش جمال و زیور نیست
علم آب حیات جان باشد بهر تحصیل سیم یا زر نیست
ور عصایی گرفت موسائی او کلیم الله پیمبر نیست
-------------------------------------------43---------------------------------------
هر حسین و حسن که می بینی او شبیه شبیر و شبّر نیست
تو درآ از حجاب نفسانی تا که بینی هر آنچه مبصر نیست
رو پِیِ مصطفی شوی بوذر فیض حق وقف خاص بوذر نیست
آخر ای دوستان بخود رحمی کافرینش به لاف و تسخّر نیست
حسن نجم آملی طبعش
چشمۀ حکمت است و دیگر نیست
---------------------------------------ایدوست------------------------------------
دارم هوس وصالت ایدوست دائم منم و خیالت ایدوست
این مرغ ز جالها رهیده افتاد عجب بجالت ایدوست
رندی چو مرا بدید اینحال گفتا که خوشا بحالت ایدوست
در جال فتاده ای ولیکن پرواز د هند و بالت ایدوست
--------------------------------------44------------------------------------------
پرواز برون ز حدّ و احصا آنی چو هزار سالت ایدوست
دیده به امید این نویدش دارم بره نوالت ایدوست
در خواب روم مگر که بینم با چشم دگر جمالت ایدوست
در وصف تو هر که را که دیدم مات تو بُده است و لالت ایدوست
ای آنکه فرشتگان رحمت رسمی بود از خیالت ایدوست
ای آنکه مجرّه هست و بیضا تصویر ز خطّ و خالت ایدوست
ای آنکه زمین و آسمانها ظلّی بود از ظلالت ایدوست
ای نور روان و دیدگانم هرگز نبود زوالت ایدوست
در آینۀ دل حسن نه
عکس رُخ بی مثالت ایدوست
-----------------------------------------45----------------------------------------
--------------------------------------غزل عشق-------------------------------------
در راه عشق دمبدم عذر و بهانه چیست خوشتر ز عشق و زمزمۀ عاشقانه چیست
عنقای نفس ناطقه را جز به طور عشق در طوبی آرمیدن و در سدره لانه چیست
با روی یار عین قصور است طرف حور با سوز عشق نغمۀ چنگ و چغانه چیست
معشوق حسن مطلق اگر نیست ماسواه یکسر بسوی کعبۀ عشقش روانه چیست
ای بیخبر ز خلوت شبهای عاشقان در دهر لذّتی چو نوای شبانه چیست
وجد است آنچه را نُبی گفته است ونبی بهتر از این ترانه در عالم ترانه چیست
آوخ که بوم شوم نیارد شنودنش طوطی خوشنوای مرا آشیانه چیست
درویش بیخیال ز کونین را چکار کاین های وهوی واهی اهل زمانه چیست
گر صبح کاذب اقدم بر صبح صادق است بنگر تفاوت نظر اندر میانه چیست
سرّ قدر ز حکم قضا امر مبهم است واعظ زبان برفق بدار این زبانه چیست
چون یک وجود هست و بود واجب و صمد از ممکن این همه سخنان فسانه چیست
-----------------------------------------46------------------------------------------
بس کشتی خرد که در این بحر سالها طی کرد و پی نبرد که او را کرانه چیست
زنبورخانه است مگر سینۀ حسن
از داغ عشق این همه در وی نشانه چیست
اول ع1---------------------------------کورۀ عشق-----------------------------1391ه ق
دل بریان شده ام حاصل عرفان من است ارمغانیست که از جانب جانان من است
بسکه در کورۀ عشقش به فغان آمده ام مشت من سینۀ من چکّش و سندان من است
سر خود گیر ایا پادشه با کرّ و فرّ که خداوند نگهدار و نگهبان من است
چه وعیدم دهی ای واعظ دلمرده ز مرگ کاین سرای سپری یکسره زندان من است
وارداتی که بدل میرسد از عالم غیب روح و ریحان من و روضۀ رضوان من است
آنچه دل گفت بگو گفته ام از لطف اله شاهد صادق من مصحف فرقان من است
دگرم وحشت تنهائی و تاریکی نیست نور قرآن محمّد بدل و جان من است
یار گفتا سخن نغز دهان حسنم شکر است و شکر کلک نیستان من است
-------------------------------------------47----------------------------------------
ذوالقعده-----------------------------نقد جان----------------------------------1388ه ق
دل بدست یار دادن کار آسان است نیست داستان عشق با افسانه یکسان است نیست
هر که نام او تهمتن آمده در روزگار میتوان گفتش چو رستم مرد میدان است نیست
مأمنی جز آستان عشق گویی هست نیست درد عاشق را بجز معشوق درمان است نیست
زندۀ پاینده آیا مردۀ او نیست هست مردۀ زنده مگر ایدوست انسان است نیست
سر بباید داد تا دل درج سرّ حق شود طالب سرّش ز سر دادن هراسان است نیست
نقد جان آمد بهای اشترای قرب دوست نعمت قربش مگر ایخواجه ارزان است نیست
شبروان را رحمتی کاندر سفرهای شب است وحشتی از زحمت خار بیابان است نیست
در شبی از صورت عقرب حسن با خویش گفت
ای کم از عقرب ترا این قلب رخشان است نیست
47--------------------------------------ساقی--------------------------------------
ساقی حسن فدای تو خم ده پیاله چیست امروز ده به نقد و فردا حواله چیست
بی شغلم و سزاست به خمخانه کار من مزدم قبول تست کتاب و قباله چیست
ای دل منال از کس و با درد خود ببال بی درد روزگار چه داند که ناله چیست
بگذر ز دوستی دغل دوستان دهر در دوستی سامری و گاوساله چیست
دانی که دوست غیر خداوندگار نیست در این معاملت غم فسخ و اقاله چیست
مهر دهن کلید دل آمد بگفت پیر حاشا گمان رود که ترا این مقاله چیست
دود دل است لیلۀ قدر دخان و قدر اشمام در قرائت و مدّ و اماله چیست
کعبه است کامل و همه طائف بگرد وی بنگر مقام مظهر اسم جلاله چیست
انسان عین صورت کتبیّ خاتمست توحید خرد با مثل ماه و هاله چیست
اخلاص پیشه را خسا جمله در بر است
کوتاه کن سخن غرضت از اطاله چیست
49 ----------------------------------دست نگار-----------------------------------
طائر قدسیم از گلشن یار آمده است که چنین ساده و پُر نقش و نگار آمده است
خبر از ممکن غیب ملکوتم دادند طوبی بخت تو در سدره ببار آمده است
دانه های گهر یک سحر کوثر من یک بیک دانه دو صد بار بکار آمده است
علم در روشنی روز رود گامی چند سیر عشق است که اندر شب تار آمده است
این چه دریای شگرفی است که از لجّۀ وی درّ یکدانۀ آدم بکنار آمده است
اینهمه کثرت بیحد که از اینسو بینی یک تجلّی است از آنسو بشمار آمده است
همه جا جلوۀ مستانۀ جانانۀ اوست حیف بر مردمک دیده غبار آمده است
عقل مدهوش جلال احدیّت شد و عشق ز تماشای جمالش بخمار آمده است
لوح سیمین دل نجم ز زرّین قلمش
فصّ انگشتری دست نگار آمده است