22ماه مبارک-------------------------------سحر--------------------------1390ه ق
ایکه دور از سحری رو عجب بیخبری رو عجب بیخبری ایکه دور از سحری
گر نه اهل سهری شجر بی ثمری شجر بی ثمری گر نه اهل سهری
ز بهائم تبری ایکه در خواب و خوری ایکه در خواب و خوری ز بهائم تبری
تا که در خود نگری بحقیقت سمری بحقیقت سمریت ا یکه در خود نگری
تا که تو خیره سری عنصر بی اثری عنصر بی اثری ا یکه تو خیره سری
ای رفیق حضری میکن از خود سفری میکن از خود سفری ای رفیق حضری
به حسن کن نظری ایکه داری سحری
ایکه داری سحری به حسن کن نظری
155---ذی الحجه--------------------------جلوۀ جانانه---------------------1391ه ق
تا از ازل یک جلوۀ جانانه کردی فرزانگان دهر را دیوانه کردی
از عقل اوّل تا هیولای نخستین مفتونش از آن نرگس فتّانه کردی
از بهر صید طائران گلشن قدس از خطّ و خالت طرح دام و دانه کردی
دانی چه با ما ای در یکدانه کردی تا بر رخت آن زلف مشکین شانه کردی
پروا نکردی هیچ از پروانه سوزی کاینسان بدورت جمله را پروانه کردی
پیمان گرفتی اوّل از دُردی کشانت وانگه یکایک را سر پیمانه کردی
آن مستطیع را بهر طوف خانه خواندی این مستکین را مات صاحبخانه کردی
در حیرتم با آنهمه جاه و جلالت اندر دل بشکسته ام کاشانه کردی
دادی حسن را آنچنان سوز و گدازی
کو را حریف اُستن حنّانه کردی
156----13بهمن-----------------------انوارآسمانی----------------------------1331ه ش
جانا امید دارم در این سرای فانی بی تو بسر نیاورم یک لحظه زندگانی
دل آن بود که دارد با چون تو دلربایی سوز سحرگهی و آه و دم نهانی
خوش آندلی که خود را اندر شبان و روزان بنماید از ورود بیگانگان شبانی
تا ترک لذّت تن ناکرده ای چه دانی معنی لذّت جان در عیش جاودانی
بشتاب تا رهی زین زندان تنگ و تاری در ذات تو فروزد انوار آسمانی
یا رب دل حسن را برگیر از میانش
جز بیدلی نداند خود عیش و کامرانی
157------19اردیبهشت-------------------میکدۀعشق-------------------1332ه ش
جان در قفس است و قفس اندر قَفَسَستی جان را ز رهایی قفسها هَوَسَستی
این بلبل جانرا بهوای رخ جانان نی سوی نشاطی و نه سودای کسستی
بس راه زنانند چون دیوان و ددانند فرخنده بود آنکه بحالش عسسستی
شبها ز دل آن نیست که با زاغ و زغن شد عنقا نبود آنکه شکار بگسستی
گر جرعه ای از میکدۀ عشق بنوشی دانی بکه وابسته دل و همنفسستی
زاهد ز قصورش به سر حور و قصور است ما را سر سودای دو زلف تو ببستی
تا آتش عشق رخت از طور صلا زد دلها بره اخذ شهاب قبسستی
جان حسن آهنگ سر کوی تو دارد
چون مرغ جنانست و جهانش قفسستی
سه شنبه 25تیر--------------------------سخن پاک----------------------------1347ه ش
جز تو ندارم هوس دیگری جز تو نبود جز تو کس دیگری
--------------------------------------------158-----------------------------------
هب لی کمال الانقطاع الیک نیست دگر ملتمس دیگری
جز تو ندارم بشب و روز من همدمی و همنفس دیگری
جز که بذیل کرم و لطف تو نیست مرا دسترس دیگری
با سخن پاک تو آید چکار حرف کم و بیش و بس دیگری
بندۀ درگاه تو را کار نیست زینکه بود پیش و پس دیگری
دانش من شد قفس جان من تن بودش هم قفس دیگری
مرکب دنیاوی جانست تن رفرف عقبی فرس دیگری
من که بتنگ آمدم از خویشتن بهر چه باشم عسس دیگری
غیر فروغ رخ زیبای تو نیست مرا مقتبس دیگری
نجم تو دارد نظر احتراق
غیر تو کو دادرس دیگری
159--------چهارشنبه28شوال-------------میکدۀ روحانی------------------1388ه ق
دوش رفتم بدر میکدۀ روحانی با دل و چهرۀ بس خرّمی و خندانی
که من رند سیه نامه و میخانه کجا مگر این فضل ز جانی بود و جانانی
چو من راه نشین مفلس بی پا و سری حمدلله که رسیده بسر و سامانی
میر میخانه خدایا بنماید مددی که مر این بنده در آن دار کند دربانی
پیر ما گفت به پیمانۀ خمخانۀ هو ننهی دست اگر تا ندهی پیمانی
در ره یار ندارد خطر گمراهی بحقیقت برو ایدوست که تا خود دانی
محک قلب سلیم قلب شناسد ز سلیم کاین بود از دم رحمانی و آن شیطانی
همه عنداللَّهی ایخواجه گر عبداللّهی همه أنست بخدا هست اگر انسانی
سخن آن بود که استاد گرانمایه بگفت
حسنا در پی هر چه که روانی آنی
160----چهارشنبه29/3/1347-------------کارگاه هستی-------------------22ع1 1388ه ق
روزت شد و نکردی در روز کار کاری چیزی بکف نداری جز روی شرمساری
چون صعوه اوفتادی در چنگ باز دنیا سیمرغ را که یارد بنمایدش شکاری
در کارگاه هستی عشق است تاروپودش جز عشق نیست بالله در اصل و فرع ساری
ما سر بعشق سرمد دادیم و سر خوشستیم از شوق دان گر از ما اشکی شده است جاری
ما جز یکی نخوانیم ما جز یکی ندانیم ما جز یکی نبینیم باقی و برقراری
در بحر صبغة الله ما وحدتی و خلقی بر کثرت سرابی دادند اعتباری
گر از خمار و مستی از روی صدق رستی چون ابر نوبهاری بر زار خویش باری
اندر حضور یابی در ذات خویش نوری الله نور برخوان اندر کلام باری
بار گناه غفلت از دوش جان بیفکن بر جان گرانتر از این بارت مبین باری
آئینۀ دلت را با عشق ده جلایی تا در حریم یارت بارت دهند باری
یا رب بلطف خاصت اندر حسن نظر کن کو را بجز تو نبود روی امیدواری
161------16دی---------------------محرم اسرار دل------------------------1363ه ش
دهن از عاشق و معشوق چرا باز کنی سخن از عشق به بیهودگی آغاز کنی
بهوس راست نیاید که به بی بال و پری رو به عنقاء و قاف آری و پرواز کنی
قدم اوّل این مرحلۀ خوف و رجا بایدت از ترک سرت برگ سفر ساز کنی
همّت و خضر ره و بُنیَتِ در حدّ سوا سان تثلیث در انتاج نظر باز کنی
آگه ای خواجه گر از سرّ سویدای دلی دو دلی را ز چه در کار خود انباز کنی
اسم اعظم بیقینم نبود غیر یقین کی تو بر صدق و صفا آیی و احراز کنی
چو تو با موی سفیدستی و با خوی سیاه دور از راز و نیازی و همی ناز کنی
در جوانی اگر ای پور به پیری برسی بهمه پیر که در پیریت اعجاز کنی
حسنا آنچه که از محرم اسرار دل است
حیف و صد حیف به نامحرمی ابراز کنی
162---------صفر------------------------معشوق لایزال------------------------1392
در گذشتم ز ماه و سال همی تو به کردم ز قیل و قال همی
تا بکی زخم بیکران خوردن تا بکی رنج بیهمال همی
همه اندر ره کمالستند جز تو ای خواجه بیکمال همی
تا بکی زیر پای حرص و طمع بایدت بود پایمال همی
با عزیزی بگفتگو بودم این جوابست و این سوال همی
گفتمش پرسشم بود بسیار گفت ما را بود مجال همی
گفتمش چیست چاره ام گفتا فارغ از شادی و ملال همی
گفتمش در عذاب هجرانم گفت در نعمت وصال همی
گفتمش میگدازم از دردم گفت رو نزد اهل حال همی
گفتم از اهل دل کجا پرسم گفت در نزد ذوالجلال همی
گفتم از ذوالجلال چون خواهم گفت وقت سحر بنال همی
-----------------------------------------163----------------------------------------
گفتمش بار میدهد گفتا بانگ می آیدت تعال همی
گفتمش روز من بود تاریک گفت چون شب نشد زلال همی
گفتمش چیست شیوۀ دنیا گفت با مرد حق جدال همی
گفتم از خلق گو سخن گفتا کاروانی است در رحال همی
گفتمش پیشوای قافله کیست گفت پیغمبر است و آل همی
گفتمش عاقبت چه خواهد شد گفت اول بود مآل همی
گفتمش در کجاست صورت کشت گفت در عالم مثال همی
گفتمش در مثال منفصل است گفت در آن و اتصال همی
گفتمش دیدنش توان گفتا تا نپنداریش محال همی
گفتمش شرط دیدنش چه بود گفت بگذر زین سوال همی
گفتم از عشق و عاشقی برگو گفت معشوق لایزال همی
گفتمش کی رسم بکام دلم گفت چون نفس شد عقال همی
--------------------------------------------164-------------------------------------
گفتم او را اشارتی فرما گفت کر باش و کور و لال همی
گفتم این خستگان چرا خسته اند گفت از بهر ملک و مال همی
گفتمش چیست حاصل این رنج گفت هم وزر و هم وبال همی
گفتمش نیکبخت دانی کیست گفت درویش بیخیال همی
گفتمش گفتۀ حسن چونست
گفت من احسن المقال همی
شب شنبه اول فروردین------------------------عید--------------------------1332ه ش
شب عید آمد آن عیدی که باشد عید سلطانی گروهی در سرورند و گروهی در پریشانی
گروهی فارغ از هر دو نه این دارند و نی آنرا بدل دارند با سلطانشان صد عید سلطانی
بچشم پاک بینشان بغیر از آشنای دل هر آنچه در نظر آید مبینندش مگر فانی
بقربان دل این فرقۀ قدّیس قدّوسی که از صد خور بود روشنتر آندلهای نورانی
مدان عید آنزمانی را که بر تن نو کنی جامه بود عید آنکه دور از خود نمایی خوی حیوانی
-----------------------------------------165----------------------------------------
مرا امشب دلی شاد است اندر گوشۀ غربت که میخواهد نماید هر زمان نوعی غزلخوانی
چرا خوشدل نباشد آنکسی کردند تقدیرش کتاب و درس و دانش را زلطف حیّ سبحانی
چه غم ما را که اندر بر نباشد شربت و شکّر که کام ما بود شیرین همی ز آیات قرآنی
چه غم ما را که اندر حجره نبود نان و حلوائی بود تا نان و حلوای جناب شیخ ربّانی
چه غم ما را ز بی گلدانی و گلهای رنگارنگ بود زهر الربع سیّد و انوار نعمانی
چه غم ما را که دوریم از دیار و دوستان خود الهی اوستادی باشد و آقای شعرانی
چه غم ما را ز سر بردن بتنهایی که هم صحبت بود کشکول شیخ و مجمع الامثال میدانی
چه غم ما را که مهجوریم و اندر حجره محجوریم بود تا مثنوی و منطق الطّیر دو عرفانی
پریشان نیستم از بی گلستانی چه در پیش است گلستانی ز سعدی و پریشانی ز قاآنی
حسن خواهد ر لطف بیشمار ایزد بیچون
دل پاکی منزّه باشد از اوهام شیطانی
166-----رجب---------------راز دل با تو چگویم که تو خود راز دلی------------------1405ه ق
راز دل با تو چگویم که تو خود راز دلی کار پرداز دل و سوز دل و ساز دلی
برسر سدره و بر طوبی و بر شاهق طور دانه و لانه و بال و پر و آواز دلی
قبض و بسطی که به عنقای دل آید همه دم چو دفیف است و صفیفش که بپرواز دلی
بدرستی دل بشکستۀ ما شد حرمت آسفونا ببرد غم که غم انباز دلی
دل دنیا زده را دیدۀ بینایی نیست که تو با جاه و جلالت نظر انداز دلی
دل یکی جدول دریای وجود صمدیست کش تویی آنکه هم انجام و هم آغاز دلی
مهبط کشتی جود تو بود جودی دل که چو نوحش ز در نَوح سرافراز دلی
لیلةالقدردل ار نیستی ای روز امید پس چرا روز و شب اندر ره اعزاز دلی
رقّ منشور دل و نقش جمال است و جلال چشم بد دور چه خوش نقش نظر باز دلی
حسن بی سر و سامان و بسر منزل دل
دل و جان باد فدایت که سبب ساز دلی
167---------------------------------وصف دل-----------------------------------------
دوست بگو دوست که یادش نکوست تا نگری نیست جز او اوست اوست
همچو الف در همه آفاق جفر از بلد و خانه و اقلیم و کوست
ماه و ستاره است و فروزنده مهر کوه و در و خشک و تر و بحر وجوست
اسم فراوان و مسمّی یکیست آب یکی کوزه و جام و سبوست
یاد خدا مشک دهانست و دل خه که دهان و دل تو مشکبوست
آئینۀ دل چو شود صیقلی بنگریش با دل تو روبروست
وصف دل و و صف خداوند دل وقت مع الله یکی مو بموست
بلکه به آنگاه به حقّ الیقین او بود اندر دل و دل اندروست
آنچه در آنحال بجا آوری خارج از حوصلۀ گفتگوست
از نفس قدسی روح القدس
در حسن آملی این های و هوست
168-----------------------------------لانۀ عرشی--------------------------------------
به حقیقت برسیدم ولی از راه مجاز وه چه راهی که بسی سخت و بسی دور و دراز
چو چهل سال ز سرگشتگی وادی تیه بسر آمد دری از رحمت حق گشت فراز
نغمۀ مرغ شب آهنگ چه خوش آهنگست که بشب ساز کند با دل پر سوز و گداز
وقت سالک بسحرگاه سفر خرّم و خوش سر بسجده است و دلش همدم با راز و نیاز
یار با ما اگر از لطف مدارا نکند وای بر ما اگر از روزه ببالیم و نماز
نفس از بسکه لطیف است شود نفس همان که بدو روی نموده زنشیب و زفراز
نه ترا جنسی و فصلی است که حدّ داری و رسم آن بسیطی نتوان گفت که داری انباز
دل پر از بیم و امید است و نیاید بقلم ور بیاید بقلم با که نماید ابراز
روزگاریست گر ایدل نبود دمسازی تو شکیبایی نما پیشه بدین شیوه بساز
وحشت از خلق چه داری که خدایست انیس عزّت از خلق چه خواهی ز خدایست اعزاز
نشأتی را که در آن نشو و نمای من و توست بسلامت نتوان زیست برون آی ز آز
وقت آن شد حسنا طایر عنقای روانت بسوی لانۀ عرشیش نماید پرواز
-------------------------------------------169--------------------------------------